POSLJEDICE FORMIRANJA DEPONIJA NA LOKALITETU LOKVE
Između Dermandola, Krstaca, Rožajskog vrha, Džakovice i Turjaka je najinteresantniji prostor rožajskog kraja koji karakteriše visoki geo-biodiverzitet. Taj prostor sa bližim okruženjem je iz tog razloga bio predmet posmatranja istraživača iz različitih naučnih disciplina, među kojima su neki svjetskog glasa, kao što su: Jovan Cvijić, Milisav Lutovac, Nedeljko Košanin, Fran Kušan, Karlo Mali, Radomir Lakušić, Mihailo Burić, Marko Knežević, Dragomir Kićović i dr. U tom prostoru su jedini značajniji izvori pitke vode u rožajskom kraju. Dolina Županice ima bogato nalaziše ljekovite mineralne vode, te je nazvana dolinom mineralnih voda. Dakle, taj prostor ima sve vrijednosti parka prirode, pa je od strane Zavoda za zaštitu prirode iz Podgorice bilo prijedloga da se proglasi za regionalni park prirode.
U najatraktivnijem dijelu tog prostora, koji je pripadao i prirodno pripada teritoriji opštine Rožaje, a koji je neopravdano od nje otrgnut i pripojen opštini Berane, između tri zimsko-rekretativna centra, Lokve, Skrivene i Turjaka, na mjestu gdje počinju Đunerovića luke, za koje Milisav Lutovac kaže da spadaju u najljepše doline Prokletija, i gdje počinju prokletijske šume smrče, koje treba da budu predmet zaštite, a koje je proučavao prvi crnogorski botaničar akademik Vilotije Blečić, lokalna samouprava iz Berana odlučila je da formira „privremenu“ neuređenu deponiju komunalnog i industrijskog otpada.
Vjerujemo da onaj koji je predložio tu lokaciju za deponiju, ne poznaje ovaj prostor i ne zna šta on znači za budućnost i Rožaja i Berana, posebno za razvoj turizma obje opštine. Odavno je poznata i u razvijenim društvima prihvaćena činjenica da je očuvanje biodiverziteta ne samo biološki neophodno, već je i ekonomska potreba, jer se u turizmu kvalitet već mjeri stepenom očuvanja prirode. Prema Međunarodnoj organizaciji za ekonomski razvoj, glavni kapital turizma svake društvene zajednice je prirodna i kulturna baština.
Formiranjem deponije komunalnog otpada na lokalitetu Lokve ugroziće se vode, poljoprivredno zemljište, šumski ekosistemi, prirodne ljepote i neki neponovljivi rariteti (npr. ekosistem sremze i sive johe oko Županice, jedini u Crnoj Gori). Sa ugrožavanjem prirode i kulturne baštine, rožajski kraj neće više predstavljati atraktivni i za turizam privlačni cilj mnogih posjetioca, ugroziće se osnova života i preduslov privrednog i društvenog razvoja i opstanka naroda u njemu.
Rožaje,
4. IV 2014.
Za NVO „Priroda i Baština iz Rožaja
mr Halil Markišić
